Líkur á samkomulagi leiðtoga ESB um lítillega breytingu á Lissabon-sáttmálanum

Á fundi leiðtogaráðs ESB virtist að kvöldi fimmtudags 28. október hafa náðst samkomulag um, að breyta verði Lissabon-sáttmálanum en þó aðeins lítillega eða „fínstilla“ hann, eins og það er orðað, til að unnt verði að stofna varanlegan neyðarsjóð fyrir aðildarríkin og setja reglur um, hvernig ríki eigi að létta á skuldum sínum á „skipulegan hátt.“

Þegar Angela Merkel, kanslari Þýskalands, og Nicolas Sarkozy, Frakklandsforseti, kynntu 18. október tillögu um breytingu á Lissabon-sáttmálanum til að takast á við fjárlagahalla og ríkisfjármálavanda einstakra evru-ríkja, óttuðust margir leiðtogar annarra ríkja, að þau vildu ráðast í stórbreytingar á sáttmálanum. Á fundi leiðtoganna, sem hófst fimmtudaginn 28. október, er sagt, að skilningur og vilji sé að skapast til takmarkaðra breytinga eða „fínstillingar“ á Lissabon-sáttmálanum. Á þann megi koma í veg fyrir pólitísk átök á leiðtogafundinum og í einstökum aðildarríkjum að honum loknum.

Samkvæmt heimildum EUobserver í Brussel hafa allir leiðtogar á fundinum þar lýst „skilningi á afstöðu Þjóðverja“ og þeir séu að „þokast í átt til mjög lítilla breytinga á gildandi sáttmála.“

Herman Van Rompuy, forseta leiðtogaráðsins, verður falið að kanna, hvort unnt sé að samþykkja þessar litlu breytingar með einföldu fullgildingarferli, það er án þess að stofnað sé til ríkjaráðstefnu um sáttamálabreytingu, en hún krefst viðræðna milli ríkisstjórna, samráðs við ESB-þingið og aðildar framkvæmdastjórnar ESB. Óttast er, að yrði þessi leið farin, kynnu alls konar aðrar breytingatillögur að fæðast.

Þá á Van Rompuy einnig að kanna, hvort löglegt sé að „fínstilla“ sáttmálann, án þess að bera breytinguna undir þjóðþing einstakra landa. Óttast er, að slíkt ferli yrði langvinnt og gæti leitt til þess, að krafist yrði þjóðaratkvæðagreiðslu í einhverju aðildarlandanna, einkum Írlandi, þar sem stjórnarskráin krefst þjóðaratkvæðagreiðslu, ef um er að ræða valdaframsal frá Dyflinni til Brussel.

Herman Van Rompuy á að skila leiðtogaráðinu skýrslu um málið á fundi þess í desember.

Framkvæmdastjórn ESB hefur fengið það hlutverk að móta reglur um hinn fastmótaða neyðarsjóð og hvernig við skuli bregðast, ef hættuástand verður.

Í þýsk-frönsku tillögunni er að finna hugmynd um, að eyðslusömum ríkjum verði refsað með

að svipta þau atkvæðisrétti í ráðherraráðinu. Slík stórbreyting krefðist ríkjaráðstefnu,

umræðna í þjóðþingum og þjóðaratkvæðagreiðslu. Flest bendir til, að þessi hugmynd hafði verið ýtt út af borðinu, þótt Þjóðverjar hafi ekki fallið frá henni. Sagt er, að þeir haldi í hana til að styrkja samningsstöðu sína í því skyni að ná því fram, sem skiptir þá mestu máli, það er fastmótuðum reglum um neyðarsjóð til varnar því, að stjórnlagadómstóllinn í Karlsruhe telji Þjóðverjum óheimilt að leggja fé til að bjarga skuldugum ríkjum.

Heimild. EUobserver.