Deilur um ESB á þingi Sviss: Liggur fyrir aðildarumsókn eða ekki?

„Það er ekki til nein umsókn frá Sviss um aðild að ESB,“ sagði Micheline Calmy-Rey, utanríkisráðherra Sviss, í Ständerat, ráði fulltrúa svissnesku kantónanna í svissneska þinginu, í 6. júní. Skýringin sé sú að ESB hafi ekki verið komið til sögunnar þegar svissneska umsóknin hafi verið kynnt. Á þeim tíma hafi hið svissneska Bundesrat, það er svissneska ríkisstjórnin, beint umsókn til forvera ESB, Evrópubandalagsins.

Micheline Calmy-Rey

Svissneska blaðið Tages Anzeiger (TA) segir að með þessu hafi Calmy-Rey skapað uppnám að minnsta kosti innan SVP-þingflokksins (SVP er Schweizerische Volkspartei, Svissneski þjóðarflokkurinn, hægri flokkur) sem vill draga umsóknina til baka. „Ef ekki er formlega um að ræða neina aðildarumsókn af hálfu Sviss eru þá allir aðrir samningar Sviss og ESB marklausir?“ spurði Hans Fehr, þingmaður frá Zürich, ríkisstjórnina á þingfundi 14. júní.

Að sögn TA urðu umræður um stöðu Sviss gagnvart ESB mjög heitar í Ständerat eftir að tillaga um að kalla ESB-umsóknina til baka kom þar fram. „Viljið þið að ég hlaupi til Brussel og nái í umsókn sem ekki er til?“ spurði Calmy-Rey. Þessi orð utanríkisráðherrans, sem jafnframt er forseti Sviss þetta árið, sættu mikilli gagnrýni. Ef engin umsókn lægi fyrir vegna breytinga á skipulagi ESB eftir að hún var lögð fram í Brussel mætti álykta á þann veg að allir samningar Sviss við embættismenn í Brussel fyrir breytinguna á ESB væru marklausir.

Tillaga SVP um að draga aðildarumsókn Sviss frá 1992 var felld hinn 6. júní í Ständerat með 33 atkvæðum gegn átta.

FA spyr hvort fyrir liggi aðildarumsókn frá Sviss eða ekki. Blaðið segir að líta megi á málið frá lögfræðilegum og pólitískum sjónarhóli.

Lögfræðilega hafi bréf Sviss frá ársbyrjun 1992 enga þýðingu. Adolf Ogi, þáverandi ráðherra í Sviss, hafi afhent tilmælin um aðildarviðræður til þriggja evrópskra stofnana: Evrópusambandsins, Kola- og stálsambandsins og Euratom. Seinna hafi svissneska ríkisstjórnin slegið málinu á frest en bréfinu hafi aldrei verið svarað. Formlega sé litið á það sem fyrnt.

Svissneska ríkisstjórnin telur að frá pólitískum sjónarhóli hafi verið óskynsamlegt að samþykkja tillögu um að draga umsókn til baka sem sé í raun orðin að engu. Slík ákvörðun hefði aðeins veikt stöðu Sviss í viðræðum um úrlausnarefni líðandi stundar við ESB. Þingmenn SVP segja á hinn bóginn að með því að afturkalla umsóknina hefði verið komið fram við ESB af heiðarleika auk þess megi líta á tilvist umsóknarinnar sem bakdyr til inngöngu í ESB. Um þetta sjónarmið segir Calmy-Rey: „Vilji Svisslendingar ganga í ESB verða þeir að senda inn nýja umsókn og stíla hana til ESB.“