Þolinmæði ESB í garð Íslendinga vegna markríls á þrotum - niðurstöðu krafist í október

Evrópusambandið leggur hart að Íslendingum að semja um makrílveiðar. Að mati sjávarútvegsdeildar framkvæmdastjórnar ESB eru síðustu forvöð að semja um vernd makrílsins nú í október annars er hætta á að gengið verði svo nærri stofninum að hann beri af því varanlegan skaða. Þolinmæði garð Íslendinga vegna makríls er á þrotum í Brussel.

ESB telur að Íslendingar hafi vísindalega ráðgjöf um verndun og viðgang makrílstofnsins að engu. Þeir ætli að eyðileggja hann á sama hátt og þeir eyðilögðu kolmunnastofninn á sínum tíma. Í samtölum við sérfróða menn og háttsetta innan stjórnkerfis ESB í Brussel hvort heldur hjá framkvæmdastjórninni eða ráðherraráðinu kemur fram að með framgöngu sinni við makrílveiðarnar spilli Íslendingar fyrir því áliti sem þeir vilji hafa um að þeir gangi betur um fiskstofna en aðrar þjóðir.

Einn viðmælanda minna sagði að miðað við þann vanda sem glímt væri við meðal fjögurra og fimm milljón manna þjóða eða stærri við vernd fiskstofna og stjórnun veiða þætti engum sérstaklega merkilegt að rúmlega 300 þúsund manna þjóð tækist að stjórna veiðum á þann veg að fiskstofnar eyddust ekki. Nú blasti hins vegar við á viðkvæmu stigi í aðildar- og aðlögunarferli Íslands að ESB að Íslendingar ætluðu að ganga að makrílstofninum dauðum. Þetta drægi úr áliti á þeim og græfi undan gildi yfirlýsinga um að þeir kynnu betur en aðrir að standa að verndun.

Maria Damanaki, sjávarútvegsstjóri ESB, er um þessar mundir á leið til Noregs til viðræðna við norsk yfirvöld um samstarf í sjávarútvegsmálum. Þegar ég spurði hvers vegna hún hefði ekki lagt leið sína til Íslands þótt hún hefði boðað heimsókn sína sumarið 2010 var svarað að við skyldum sjá hvað gerðist ef makríl-deilan leystist.

Ég vakti máls á því að fyrir ráðherrafundi sjávarútvegsráðherra ESB-ríkjanna mætti heyra yfirlýsingar frá Skotlandi, Írlandi og jafnvel Bretlandi um að ráðherrar þessara landa mundu krefjast þess á fundinum að gripið yrði til refsiaðgerða gegn Íslendingum og þeir ætluðu að sækja fast að Mariu Damanaki um aðgerðir af hálfu framkvæmdastjórnarinnar. Síðan gerðist lítið sem ekkert og sendiherra Íslands gagnvart ESB kæmi skömmu síðar af fundi með Mariu Damanaki og léti sem ástæðulaust væri að hafa áhyggjur af neinu varðandi makrílinn.

Viðbrögð við ummælum mínum í þessa veru voru að til þessa hefði verið sýnd þolinmæði í von um að Íslendingar sæju að sér. Nú væri hún á þrotum af því að Íslendingar ynnu varanlegt tjón á makrílstofninum og hefðu vísindalega ráðgjöf til verndar honum að engu. Það væri í raun óskiljanlegt að íslenskir stjórnmálamenn fylgdu þeirri stefnu sem þeir gerðu varðandi makrílveiðar, jafnvel heyrðust raddir frá íslenskum útgerðarmönnum sem teldu ranglega að málum staðið.