Pútín snýst til varnar með mannabreytingum í Kremlarkastala

Vladimir Pútin, forsætisráðherra Rússlands, er tekinn til við að stokka upp í lykilstöðum af ótta við að andstæðingum hans sé að vaxa ásmegin og þá þurfi að taka öðrum tökum en til þessa. Ákvarðanir Pútíns eru almennt ekki taldar til marks um neinn vilja af hans hálfu til að koma til móts við sjónarmið þeirra sem mótmælt hafa stjórnarháttum Kremlverja í Moskvu og annars staðar í Rússlandi undanfarna daga. Nú eru rúmlega tveir mánuðir til forsetakosninga í Rússland, 4. mars 2012. Pútín hefur boðið sig fram enda gefur skjólstæðingur hans Dmitri Medvedev ekki kost á sér til endurkjörs.

Vladislav Surkov

Við hina nýju uppstokkun innan Kremlar beinist athygli sérstaklega að áhrifamanni sem hefur um nokkurt skeið haldið sig á bakvið tjöldin. Þar er um að ræða „yfir-hugmyndafræðing“ Pútíns, Vladislav Surkov (47 ára), sem hefur verið aðstoðarskrifstofustjóri í forsetaskrifstofunni síðan 1999. Hann var þriðjudaginn 27. desember gerður að varforsætisráðherra með nýsköpun á sinni könnu. Litið hefur verið á Surkov sem aðalhöfund þess miðstýrða stjórnkerfis sem nú sætir gagnrýni. Milli 70.000 og 100.000 mótmæltu því á götum Moskvu á aðfangadag.

Surkov starfaði áður við auglýsingar og bjó til hugtakið „fullvalda lýðræði“ til að lýsa stjórnkerfi sem leyfði kosningar en dró allan mátt frá stofnunum sem gátu ógnað valdi Kremlverja. Hann stóð að því að skapa ýmis „pólitísk verkfæri“ eins og ungliðahreyfinguna Nashi, flokkinn Sameinað Rússland og eftirlitskerfi til að hafa stjórn á sjónvarpsstöðvum. Á þennan hátt hélt Pútín valdataumum í hendi sér í átta ár sem forseti.

Undanfarið hafa þessi tæki orðið máttvana og úrelt og Surkov orðið að skotspæni þeirra sem krefjast nýrra stjórnarhátta á netinu og á útifundum.

Aleksei L. Kudrin, fyrrverandi fjármálaráðherra, sagði að flutningur Surkovs milli embætta innan Kremlar væri „alvarleg tilraun til að endurnýja stjórnmálakerfið“ og taldi að bæði Pútín og Medvedev hefðu komið að ákvörðun um mannabreytingarnar.

„Ég lít á hann sem einn af hönnuðum kerfisins,“ sagði Kudrin um Surkov í Kommersant-FM útvarpsstöðinni. „Nú er hafin endurskoðun á kerfinu. Þörf er á nýjum skipuleggjendum með önnur viðhorf til stjórnmálakerfisins.“

Í The New York Times segir að framvegis muni Surkov ekki koma að stjórnmálabaráttunni heldur helga sig verkefnum á sviði nýsköpunar. Keppinautur hans, Vjatsjeslav Volodin, verður skipaður vara-skrifstofustjóri forsetaskirfstofunnar. Hann er einn af æðstu mönnum flokks Pútíns, Sameinaðs Rússlands.

Mikhail D. Prokhorov, rússneskur milljarðamæringur, hefur gagnrýnt Surkov undanfarin ár og talið hann hlutast til um málefni stjórnmálaflokka sem þóttust ekki hluti af valdakerfi Kremlverja.

Þriðjudaginn 27. desember taldi Prokhorov að ekki fælust nein stórtíðindi í breyttum högum Surkovs. „Þeir eru aðeins að flytja fólk úr einum stað í annan,“ sagði Prokhorov. „Væri þeim alvara er undarlegt að þeir skuli ekki reka óhæfa embættismenn, þess í stað er þeir að færa fólk á þennan einkennilega hátt á milli embætta.“

Heimild: Le Monde, The New York Times