Le Monde: Sameiginlegt banka­eftirlit ESB er stórt stökk til samruna

Franska blaðið Le Monde sem kemur út um hádegisbil í París birti fimmtudaginn 13. desmeber leiðara um bankaefirlit ESB og fer hann hér í lauslegri þýðingu:

Í Evrópu grípa menn oft til úrræða sem hafa yfir sér tæknilegt yfirbragð. Að sameina kol og stál árið 1950 gat virst dularfullt samkomulag milli þeirra sem stjórnuðu evrópskum iðjuverjum. Þar var hins vegar um að ræða mikilvægt pólitískt úrræði sem leiddi til þess að það varð „tæknilega útilokað“ fyrir Frakka og Þjóðverja að heyja stríð sín á milli að nýju og lagður var grunnur að samrunaþróun í Evrópu sem verður ekki stöðvuð.

Höfuðstöðvar Seðlabanka Evrópu í Frankfurt.

Þetta á einnig við um bankasambandið sem ákveðið var að stofna á fundi fjármálaráðherra ESB-ríkjanna 27 aðfaranótt fimmtudags 13. desember. Í þessari ákvörðun felst stórt skref sem miðar að því að útiloka, ekki stríð, heldur að evran deyi.

Eftir að stofnaður var, árið 2010, sameiginlegur evrópskur sjóður til að hjálpa ríkjum í erfiðleikum leitast Evrópumenn nú við að leiðrétta aðra villu sem var gerð með Maastricht-sáttmálanum: hættuna sem steðjar að efnahags- og myntsamstarfinu vegna vandræða banka.

Á sínum tíma datt engum í hug að íhlutun fjármálamarkaða og lánastofnana yrði á þann veg að vegna hennar mundi ríki sem ræður yfir 2% af efnahag ESB – Grikkland – valda því að allt evru-svæðið riðaði til falls.

Við þessar björgunaraðgerðir hefur Evrópa lent í vítahring: eftir að bandaríska fjármálafyrirtækið Lehman Brothers varð gjaldþrota 2008 hafa ríki orðið að endurfjármagna banka og hafa stofnað til skulda; bankarnir sem njóta ekki lengur trausts hafa keypt skuldabréf útgefin af yfirskuldugum ríkjum. Við þetta bætist síðan fasteignabólan, ríkissjóðshalli og minnkandi samkeppnishæfni Evrópu: að lokum vissi enginn hvort hann mundi endurheimta fé sitt.

Þegar spænsku bankarnir virtust ætla að falla, vorið 2012, varð hugmyndin um bankasamband að viðfangsefni: til að bjarga sjálfum sér urðu Evrópumenn, sem kreppan þjakaði ekki, að dæla peningum beint inn í stofnanir á leið í greiðsluþrot. Þjóðverjar vildu skiljanlega að Seðlabanki Evrópu (SE) hefði eftirlit með lánastofnunum. Fyrsta skrefið í þessa átt hefur nú verið stigið. Frá og með 1. mars 2014 verða allir evrópskir bankar undir eftirliti SE, þeim sem hefur verið hjálpað verða það frá árinu 2013.

Eftirlitið er ekki annað en fyrsta skref og því á að fylgja evrópskt kerfi til að hafa stjórn á kreppu og bregðast við henni. Það verður eins viðkvæmt að stíga næsta skref. Þar á meðal fyrir Frakka: þótt ráðamenn í París sætti sig við vald seðlabankastjóra Frakklands þegar hann krefst sameiningar tveggja franskra banka sem orðið hefur á í messunni er ekki víst að þeir eigi eins auðvelt með að slík ákvörðun sé tekin í Frankfurt [þ.e. í Seðlabanka Evrópu]. Næst verður mál á borð við Kerviel-Sociéte génerale tekið til meðferðar í Frankfurt [Kerviel var starfsmaður bankans Sociéte génerale sem skapaði honum mikinn vanda]. Það er verulegt skref.

Þriðja skrefið er að koma á fót sameiginlegu evrópsku tryggingakerfi fyrir innistæðueigendur. Með því yrði bankasambandið fullkomnað. Það er æskilegt en í Berlín vilja menn það ekki. Það er langt undan, eins langt og sambandsríki Evrópu.