Robert Mundell hvetur til innleiðingar á nýjum heims-gjaldmiðli með AGS sem bakhjarl - tími dollarans liðinn

Robert Mundell, Nóbelsverðlaunahafi í hagfræði árið 1999, prófessor við Columbia-háskólann og ráðgjafi Kínastjórnar, hefur hvatt til þess að tekin verði upp heims-gjaldmiðill. Hann segir að tími dollarans sé liðinn. Hann vill að til verði ný gjaldmiðlakarfa mynduð af öllum stærstu myntum heims.

Robert A. Mundell

Mundell lét þessi orð falla fyrir nokkrum dögum á ráðstefnu í Amman, höfuðborg Jórdaníu. Hann sagði að helsta ástæðan fyrir kreppunni árið 2008 hefði verið að Seðlabanki Bandaríkjanna hefði leyft dollaranum að hækka mikið í verði sem hefði magnað samdrátt í bandaríska hagkerfinu og þaðan hefði vandinn breiðst til annarra.

„Ég hvet til þess að Bandaríkjadollar víki fyrir nýju algjóðlegu gjaldmiðlakerfi sem reist verði á sérstökum dráttarréttindum (SDR) með stuðningi helstu mynta,“ sagði Mundell.

Hann sagði að nýi gjaldmiðlakerfið skyldi reist á ADR (American Depositary Receipts) sem tæki mið af bandarískum dollar, evru, kínversku yuan, japönsku yen og rússneskri rúblu.

Mundell gagnrýndi Seðlabanka Evrópu fyrir að auka á vanda evrunnar með því að þola hækkun á verði evru gagnvart dollar sem hækkaði enn skuldir margra ESB-landa.

Hann sagði að forráðamenn ESB hefðu látið hjá líða að nýta einstakt tækifæri til að gera hagstæðan samning við Seðlabanka Bandaríkjanna sem hefði gert þeim kleift að halda aftur af styrkleika evrunnar gagnvart dollar. Vegna þessa hefðu skuldir evru-ríkjanna hækkað meira en ella. Bandaríski seðlabankinn hefði getað keypt skuldir til að styrkja efnahag Bandaríkjanna en þróun evrunnar hefði leitt til tjóns fyrir veikbyggð hagkerfi í Evrópu.

Mundell sagði að við skilgreiningu á fjármálakreppunni 2008 hefðu bandarískir þingmenn bent á átta ástæður hennar, þeir hefðu þó ekki minnst á höfuðástæðuna það er skráningu á dollar gagnvart öðrum gjaldmiðlum.

Á tíma Bretton Woods reglnanna fram til 1971 treystu þjóðir heims á Bandaríkjadollar sem heimsgjaldmiðil, dollarinn var skráður með tenginu við gull og Bandaríkjamenn réðu yfir 75% af gjaldmiðlaforða heims. Á þessum tíma sagði heilbrigð skynsemi mönnum að bandarísk yfirvöld ættu síðasta orðið um gengisskráningu. Þessi mynd tók að breytast skömmu eftir 1971 og gullforðinn skipti ekki sama máli og áður. Árið 2008 réðu Bandaríkjamenn aðeins yfir 25% af gjaldmiðlaforða heims. „Heilbrigð skynsemi kallar nú á umræður um nýja heimsmynt,“ sagði Mundell.

„Gull stendur ekki lengur að baki Bandaríkjadollar, aðeins traust. Þar sem mest viðskipti og verð á helstu hrávörum eins og á olíu og gasi auk helstu málma eru skráð dollurum var rökrétt að Bandaríkjastjórn hafi orðið að treysta vald sitt með aðgerðum sem ýttu undir verðbólgu og drógu úr stöðugleika dollarsins,“ sagði Mundell og þetta hefði orðið til þess að fræðimenn, stjórnmálamenn og fjármálasérfræðingar hefðu tekið til við að ræða um nýjn heims-gjaldmiðil til að skapa stöðugleika á fjármálamörkuðum.

Nú ræddu menn um nýtt alheims-gjaldmiðilskerfi sem kallað væri „DEY“ og vísaði til dollars, evru, yuan og yen. Mundell taldi að Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) ætti að gefa út nýja gjaldmiðilinn.

„Nýja kerfið á ekki að vera reist á einum gjaldmiðli. Það á þess í stað að treysta á SDR sem eru gefin út af AGS, þannig yrði fjármálakerfi heims stöðugra,“ sagði Mundell. Fyrst ætti að skapa jafnvægi og festu milli gjaldmiðlanna sem stæðu að baki DEY og síðan innleiða hinn nýja gjaldmiðil. Innleiðingin kynni vissulega að verða erfið en kæmi DEY til sögunnar yrðu fjármálakreppur úr sögunni.

Heimild: gulfnews.com