Tyrkland: Forsætis­ráðherrann gefur mótmælendum „lokaviðvörun“ - gefur ekkert fyrir ályktun ESB-þingsins

Recep Tayyip Erdogan, forsætisráðherra Tyrklands, hefur gefið mótmælendum í Gezi-garði í Istanbúl „lokaviðvörun“. „Þolinmæði okkar er á enda. Ég vara ykkur við í síðasta sinn,“ sagði hann miðvikudaginn 12. júní á fundi með flokksmönnum sínum í Ankara, þeir hylltu hann með lófataki og risu á fætur til árétta stuðning sinn. Erdogan hefur einnig sagt að ályktun ESB-þingsins skipti sig engu, þetta mál sé ekkert á þess könnu.

Úr Gezi-garði

Nú er nærri tvær vikur síðan átök hófust milli lögreglu og mótmælenda á Taksim-torgi í Istanbúl. Aðgerðasinnar segjast ekki hverfa á brott fyrr stjórnvöld tilkynni að þau séu hætt við áform sín um skipulagsbreytingar á torginu og garðinum í nágrenni þess. Flokkur Erdogans hefur lagt til að gengið verði til atkvæða um málið meðal almennings. Niðurstaðan yrði ekki bindandi fyrir stjórnvöld en Erdogan hefur gefið til kynna að hann mundi virða hana, segir BBC.

„Ég höfða til foreldra, mæðra og feðra, og segi: Vinsamlega leiðið börn ykkar á brott,“ sagði Erdogan. „Við bíðum ekki lengur af því að eignatökulið getur ekki lagt undir sig garðinn, fólkið á hann.“

Fortsætisráðherrann hefur áður kallað mótmælendur „öfgamenn“ og „skemmdarvarga“.

BBC segir að ólíklegt sé að tilboð um almenna atkvæðagreiðslu um framtíð garðsins friði marga aðgerðasinna sem enn sitja í búðum sínum þar.

„Það liggur nú þegar fyrir lögbann dómara við frekari framkvæmdum í Gezi-garði,“ sagði Tayfun Kahraman frá Samstöðuhreyfingu Taksim, einum umhverfissinnaða hópnum sem berst fyrir að svæðið njóti verndar. Hann taldi auk þess ólöglegt að efna til almennra kosninga um mál af þessu tagi, þjóðaratkvæðagreiðslur mætti aðeins halda um stjórnarskrármál.

„Ætla þeir að spyrja okkur hvort þeir megi höggva trén? Hverju mundi niðurstaðan svo sem breyta?“ spurði 22 ára námsmaður þegar fréttamaður AFP ræddi við hann.

BBC segir ekki ljóst hvað gerist ef mótmælendur hafa „lokaviðvörun“ Erdogans forsætisráðherra að engu. Nokkrir óeirðavagnar lögreglu eru til taks á Taksim-torgi. Lögregla hreinsaði mótmælendur af torginu þriðjudaginn 11. júní og ætlar ekki að sleppa taki af því aftur miðað við viðbúnað hennar þar.

Mótmælendur snerust gegn lögreglunni í átökum um torgið, þeir köstuðu grjóti og Molotov-kokkteilum en lögregla beitti táragasi og háþrýsti-vatnsbyssum.

Stjórnmálamenn og aðrir utan Tyrklands hafa lýst áhyggjum yfir aðför lögreglunnar að mótmælendum. ESB-þingið samþykkti fimmtudaginn 13. júní almenna ályktun þar sem viðbrögð tyrknesku ríkisstjórnarinnar og Erdogans forsætisráðherra eru hörmuð og sagt er að viljaleysi tyrkneskra stjórnvalda til að stíga skref til sátta, biðjast afsökunar eða sýna afstöðu hluta tyrknesku þjóðarinnar skilning stuðli aðeins að frekari sundrungu meðal þjóðarinnar.

Þá er tyrkneska ríkisstjórnin vöruð við að grípa til harkalegra aðgerða gegn friðsömum mótmælendum og forsætisráðherrann hvattur til að sýna sáttfýsi til að komast hjá frekari stigmögnun spennu.

Erdogan lét í ljós reiði vegna þessa texta skömmu áður en hann var samþykktur í ESB-þinginu. „Ég mun ekki viðurkenna neitt sem þing Evrópusambandsins ætlar að álykta varðandi okkur… Hvað halda þeir að þeir séu þegar þeir álykta á þennan veg?“