Sögusýn Svavars Gestssonar

Svavar Gestsson

Svavar Gestsson, fyrrverandi sendiherra, sagði frá því í útvarpsþætti Ævars Kjartanssonar og Ágústar Þórs Árnasonar í morgun, að hann hefði nánast flúið Austur-Þýzkaland, þar sem hann hafði hafið nám fyrir tæpri hálfri öld vegna þess að hann hefði ekki þolað að búa við einræðisstjórn og að vera undir stöðugu eftirliti. Ekki skal dregið í efa að Svavar segi satt og rétt frá og kannski hefur hann sagt frá þessu áður. Hitt er ljóst, að miðað við þessa lýsingu á Svavar eftir að setja pólitíska baráttu sína næstu áratugi á eftir í samhengi við þessa lífsreynslu sína. Hann hélt áfram að berjast gegn þeim þjóðfélagsöflum í heiminum, sem höfðu tekið höndum saman í baráttunni við þau einræðisöfl, sem Svavar segist hafa flúið. Hann hélt áfram, að berjast gegn þátttöku Íslands í Atlantshafsbandalaginu og gegn varnarliðinu á Íslandi. Hvernig kemur hann þessu heim og saman?

Svavar var ekki nógu sanngjarn í garð félaga sinna í flokki Vinstri grænna, þegar hann lýsti skoðun sinni á fjölmiðlafrumvarpinu 2004, kvaðst hafa verið sammála efni þess að verulegu leyti og taldi vinstri menn hafa stjórnast af tækifærismennsku.

Staðreynd er, að mikill munur var á málflutningi Vinstri grænna og Samfylkingar á Alþingi. Þingmenn VG reyndu að ræða málið málefnalega en þingmenn Samfylkingar gerðust talsmenn Baugs Group af ástæðum, sem smátt og smátt hafa verið að koma í ljós.

Svavar lagði áherzlu á að menn yrðu að vanda sig í umræðum um ESB. Það er rétt. Hann er enn í aðstöðu til að hafa áhrif á að forystumenn VG vandi sig í þessum umræðum í stað þess að hylma yfir með Samfylkingunni og Össuri Skarphéðinssyni, gömlum vopnabróður Svavars, í óvönduðum, ómálefnalegum og innihaldslausum umræðum um ESB af þeirra hálfu. Sá óvandaði málflutningur kemur skýrast fram í þeim fullyrðingum þessara aðila, að Ísland eigi í samningaviðræðum við ESB, þegar veruleikinn er sá, að umfangsmikið aðlögunarferli Íslands að lögum og reglum ESB er að hefjast.

Það mundi líka stuðla að vönduðum málflutningi að ríkisstjórn VG og Samfylkingar viðurkenni, að ESB hefur sett lausn svokallaðs Icesave-máls að lykilatriði í því aðlögunarferli. Og jafnframt væri fróðlegt í ljósi þáttar Svavars sjálfs í Icesave-málinu að hann útskýri eigin gerðir í ljósi þeirrar yfirlýsingar framkvæmdastjórnar ESB, að engin ríkisábyrgð sé á innistæðum skv. þeim reglum um innistæðukerfi, sem Ísland innleiddi árið 1999.