Byssumálið og blaðamennskan

Hér var rifjað upp fimmtudaginn 23. október að talið um vopnabúnað íslensku lögreglunnar nú minnti á hvellinn sem varð stundum á tíma kalda stríðsins þegar andstæðingar varnarsamstarfsins við Bandaríkin og aðildina að NATO tóku til við hræðsluáróðurinn um að kjarnorkuvopn væru falin hér á landi þótt íslensk stjórnvöld neituðu því.

Eitt mesta upphlaupið af þessu tagi varð í maí 1980 þegar fréttastofa ríkisútvarpsins (hljóðvarps) hafði samband við William Arkin, þáv. starfsmann Center for Defense Information (CDI), vegna skýrslu sem CDI gaf út 1975. Hallgrímur Thorsteinsson, þáv. fréttamaður á hljóðvarpi ríkisins, hafði þá samband við Arkin og kynnti afraksturinn í fréttaþættinum Víðsjá, það er Spegli þess tíma, undir heitinu: Kjarnorkuvopn á Íslandi?

Hallgrímur sagði meðal annars: „Að undanförnu hafa Samtök herstöðvaandstæðinga hér á landið haldið því fram að kjarnorkuvopn séu geymd á Keflavíkurflugvelli…“ Taldi Hallgrímur að samtökin hefðu heimildir fyrir því úr ýmsum áttum og nú hefði hann fundið enn eina sönnunina hjá CDI sem hann sagði að væri „líklega sú áreiðanlegasta hvað varðar vitneskju um herafla Bandaríkjanna úti í heimi“.

Allt reyndist þetta úr lausu lofti gripið eins og þeir sem vissu betur fullyrtu árið 1980 og kom síðan í ljós við brottför varnarliðsins.

Hallgrímur Thorsteinsson tók nýlega við ritstjórn DV og hefur nú tekið til við að flytja getgátu-fréttir um viðbúnað lögreglunnar og landhelgisgæslunnar og kvartar auk þess undan því nú eins og hann gerði 1980 að hann fái ekki íslensk stjórnvöld til að segja það sem hann vill heyra til að staðfesta fréttirnar. Er þetta síðan lagt út á þann veg að stunduð sé rannsóknarblaðamennska í óþökk yfirvalda. Þetta er í raun blaðamennska sem einkennist af birtingu „frétta“ sem reistar eru á ótraustum heimildum og síðan er öðrum kennt um að ekki sé unnt að fá þær staðfestar.

Sagt er að sumir séu alltaf við sama heygarðshornið sama hvað á gengur – að vísu er munur á kjarnorkusprengju á Keflavíkurflugvelli og hríðaskotabyssu í almennum lögreglubíl. Hitt er hins vegar staðreynd að hvorugt er til staðar.

Samspilið á milli DV og fréttastofu ríkisútvarpsins í byssumálinu er einnig gamalkunnugt og fréttamenn ríkisútvarpsins velta hverjum steini eins og vera ber, gefa meira að segja til kynna að það sé ákveðið að félagsfundi lögreglustjóra hvort vopn sé sett í lögreglubíl eða ekki.

Bj. Bj.