Valdahlutföllin í heiminum eru að breytast

Valdahlutföllin í heiminum eru að breytast. Auknu fjárhagslegu bolmagni fylgir aukið vald og gildir þá einu, hvort horft er til samkeppni risaveldanna eða yfirtöku fjármálageirans á Íslandi á fyrstu árum nýrrar aldar á raunverulegum yfirráðum í krafti gífurlegrar lántöku og þess peningaflóðs, sem af henni leiddi.

Valdið á heimsvísu var alla 20. öldina í höndum vestrænna ríkja, framan af í höndum hinna gömlu nýlenduvelda í Evrópu en seinni hluta aldarainnar í höndum Bandaríkjamanna. Nú er þetta vald að færast yfir til Asíu að verulegu leyti. Kína er orðið annað mesta efnahagsveldi heims en Japan er í þriðja sæti. Nú er því spáð að Kínverjar nái Bandaríkjamönnum á næstu 20 árum og verði mesta efnahagsveldi heims eftir að komið er fram yfir 2030.

Kína, Japan, Singapore, Indland og fleiri ríki í Asíu eru að rísa upp. Þar er hagvöxtur mestur. Þar eru nýir markaðir að opnast og smátt og smátt færist þungamiðja fjármálavelda heims til þessara ríkja.

Þessi þróun er líkleg til að auka samstarf vestrænna ríkja á næstu árum og þá sérstaklega samstarf Bandaríkjanna og Evrópusambandsríkjanna. Raunar eru þegar raddir um það í Þýzkalandi að ástæða sé til af þessum sökum að Vesturlönd leggi meiri áherzlu á náið samstarf við Rússland á öllum sviðum, þar sem Rússar í þessu samhengi hljóti að teljast til menningarsvæðis vestrænna ríkja. Fyrir nokkrum mánuðum lögðu nokkrir áhrifamenn í Þýzkalandi til að Rússlandi yrði boðin aðild að Atlantshafsbandalaginu og ein röksemd þeirra var sú, að í austri væru að rísa ný efnahagsveldi, sem mundu láta til sín taka með ýmsum hætti.

Þegar horft er á hinar stóru línur í heimsmyndinni eins og þær eru að þróast verður ljóst, að sú kenning að við Íslendingar eigum heima í Evrópu fremur en annars staðar á hinu vestræna menningarsvæði tekur mið af fortíð en ekki nútíð og framtíð. Evrópa er hluti af vestrænu menningarsvæði beggja vegna Atlantshafs og ekki er hægt að greina á milli Norður-Ameríku og Evrópu. Eina spurningin er sú, hvort þetta svæði á eftir að stækka með nánari samskiptum Bandaríkjanna og Mexikó og ríkjanna á meginlandi Evrópu og Rússlands.