Án viðmiða inn í aðlögunarvél ESB

Eftir bankahrunið haustið 2008 kváðu margir sér hljóðs um nauðsyn þess að sækja um aðild að Evrópusambandinu. Á þann veg yrði best stuðlað að því að Íslendingar næðu sér á strik. Hávær krafa var gerð á hendur stjórnmálamönnum að þeir mótuðu samningsmarkmið gagnvart ESB. Samfylkingin hafði raunar haft það á stefnuskrá sinni um nokkurt skeið að móta þessi samningsmarkmið.

Til marks um þennan áhuga á því að þjóðin setti sér þessi markmið má nefna ályktun Viðskiptaráðs frá því skömmu fyrir jól 2008. Þar sagði:

„Því mælist stjórn Viðskiptaráðs Íslands til þess að þegar í stað verði skilgreind samningsmarkmið og að sótt verði um aðild að ESB í kjölfarið. Þannig verði kostir aðildar kannaðir um leið og sérstökum íslenskum hagsmunum, einkum þeim sem lúta að nýtingu og stjórnun auðlinda, verður skilyrðislaust haldið til haga.“

Hér á Evrópuvaktinni var í gær sagt frá fundi sem Stefán Haukur Jóhannesson, formaður viðræðunefndar Íslands við ESB, átti á dögunum með kúabændum á Suðurlandi. Fréttin hófst á þessum orðum:

„Lokið er rýnivinnu á 14 köflum af 33 í viðræðum um ESB-aðild Íslands, næsti áfangi í viðræðunum er að semja rýniskýrslur og á því stigi er ætlunin að íslensk stjórnvöld setji sér samningsviðmið og síðan hefjast viðræður um efnisatriði málsins, líklega árið 2012 að sögn Stefáns Hauks Jóhannessonar, formanns viðræðunefndar Íslands.“

Þessi orð Stefáns Hauks leiða enn í ljós á hve fölskum forsendum staðið var að því gagnvart þjóðinni að leiða hana og alþingi inn í það ferli sem hófst 16. júlí 2009. Þeir sem vildu hefja aðildarviðræðurnar við ESB komu sér í raun aldrei að því, hvorki Viðskiptaráð, Samfylking né aðrir að móta samningsmarkmiðin.

Þegar alþingi samþykkti aðildarumsóknina lagði meirihluti utanríkismálanefndar alþingis fram álit sem að verulegu leyti var samið af embættismönnum utanríkisráðuneytisins og þeir nota nú sem leiðarvísi í aðlögunarferlinu í vissu þess að Árni Þór Sigurðsson, formaður utanríkismálanefndar, muni aldrei túlka neitt í álitinu á annan veg en þann sem fellur að aðildarmarkmiðinu.

Formaður íslensku viðræðunefndarinnar segir réttilega 31. janúar 2011 að ekki hafi verið samin nein samningsviðmið af Íslands hálfu og hann boðar að það verði ekki gert fyrr en árið 2012.

Spyrja má: Hverjir eiga að semja þessi samningsviðmið? Verður það í höndum ríkisstjórnar sem er klofin í málinu? Steingrímur J. Sigfússon sagði á alþingi 10. júlí 2009 á lokastigi umræðna um aðildarumsóknina:

„Við áskiljum okkur ekki bara rétt til þess að leggjast gegn samningsniðurstöðu, verði hún sú sem við teljum mörg hver líklegt, þ.e. að hún breyti litlu um það mat sem uppi hefur verið um hvað það þýði fyrir Ísland að ganga í Evrópusambandið. Við áskiljum okkur líka rétt til þess á hverju stigi málsins sem er að leggja það til að samningaviðræðum verði hætt og það á Alþingi líka að gera.“

Hvernig væri að Steingrímur J. beitti sér fyrir því að skýra fyrir þjóðinni hvaða viðmið eru að baki þessum orðum hans? Hve lengi ætlar hann að láta soga Ísland án stefnuviðmiða inn í aðlögunarvél ESB?