Samtök atvinnulífsins breytast í pappírstígrisdýr

Stjórn Samtaka atvinnulífsins (SA) tók 10. nóvember afstöðu til aðildarviðræðnanna við Evrópusambandið. Stjórnin er skipuð 21 manni. Af þeim leggjast 10 „gegn því að aðildarumsókn að Evrópusambandinu verði dregin til baka og aðildarviðræðum slitið“. Þeir telja í nafni SA „að leiða eigi viðræðurnar til lykta“ og síðan leggja samning „fyrir þjóðina til samþykktar eða synjunar í þjóðaratkvæðagreiðslu“. Sex stjórnarmenn greiddu atkvæði gegn þessari ályktun, tveir sátu hjá, þrír voru fjarverandi.

Þegar samtök á borð við SA taka stefnumarkandi afstöðu sem verkur þjóðarathygli er eðlilegt að með henni sé birt greinargerð. Hún á erindi til aðila að samtökunum og almennings svo að menn átti sig á þeim rökum sem að baki búa. Óhjákvæmilegt er að færa sérstök rök fyrir tímasetningunni með hliðsjón af upplausninni innan ESB. Auk þess sem eðlilegt er að rökstyðja hina efnislegu niðurstöðu á einhvern hátt. Það er ekki í þágu gegnsæis og upplýstrar umræðu um aðildarumsóknina að fjöldasamtök álykti skýringarlaust um stórmál af þessu tagi.

Ályktun 10 manna af 21 í stjórn SA fylgja engar skýringar. Þess vegna er holur hljómur í ályktuninni. Henni er hins vegar fagnað af þeim sem berjast fyrir aðild að ESB. Í skorti á rökum fyrir aðild láta þeir nú eins og þeir sinni lýðræðislegri skyldu gagnvart þjóðinni með því að mæla með framhaldi á viðræðum við ESB. Eins og þögnin um ástæður samþykktarinnar í stjórn SA sýni er þetta í raun flótti frá því að rökræða efni málsins. Stjórn SA ber að svara þessari spurningu: Hvaða hag Íslendingar hafi af því að ganga í Evrópusambandið?

Skýringuna á tímasetningunni má finna í fögnuði þeirra sem vilja aðild Íslands að ESB. Hún birtist til dæmis í leiðara Fréttblaðsins 12. nóvember þar sem Ólafur Þ. Stephensen, ESB-aðildarsinni, vekur máls á því að landsfundur Sjálfstæðisflokksins sé á næsta leiti og tengsl séu á milli forystu SA og Sjálfstæðisflokksins. Ólafur Þ. telur þó ólíklegt að ályktun SA hafi mikil áhrif á þá sem sitja landsfund flokksins, hins vegar þurfi formaður flokksins að loknum fundinum „að leggja talsvert á sig til að sannfæra fólk í atvinnulífinu um að sú stefna að draga aðildarumsóknina til baka sé rétt“.

Hér skal dregið í efa að þessi ályktun ritstjórans eigi við rök að styðjast. Hin hola og órökstudda ályktun 10 af 21 stjórnarmanni SA frá 10. nóvember stuðlar að því að bilið milli Sjálfstæðisflokksins og forystu Samtaka atvinnulífsins breikkar. Vandi SA er sá að vegna framgöngu sinnar gagnvart ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J. Sigfússonar eru samtökin eins og pappírstígrisdýr.

Liður í þessari óheillaþróun hjá SA er stuðningur samtakanna við stefnu ríkisstjórnarinnar í ESB-aðildarmálinu. ESB-aðildarsinnar sjá þá einu von að Samfylkingin haldi utan um ESB-málið. Ályktun stjórnar SA frá 10. nóvember er með öllu marklaus hrökklist Samfylkingin úr ríkisstjórn. Eini flokkurinn sem leyfir Samfylkingunni að komast upp með þetta eru vinstri-grænir. Þess vegna lýstu 10 af 21 stjórnarmanni SA í raun yfir stuðningi við ríkisstjórnina með ESB-ályktun sinni.