Við eigum að taka upp aukið samstarf við Sama

Hinar „gleymdu“ þjóðir norðursins láta nú stöðugt meira til sín heyra. Það á við um Grænlendinga, sem eru tæplega 60 þúsund talsins og stefna nú markvisst í átt til sjálfstæðis.Grænlendingar verða fyrirsjáanlega, þótt fáir séu, ein ríkasta þjóð heims, þegar líður á þessa öld vegna náttúruauðlinda á Grænlandi og við Grænland, sem vaxandi áhugi er á að nýta.

Þetta á líka við um Færeyinga, sem eru tæplega 50 þúsund talsins og fara sér hægt í sjálfstæðsmálum en eru komnir mun lengra en við Íslendingar í að leita að olíu og byggja upp olíuvinnslu við Færeyjar.

Báðar þessar þjóðir, Grænlendingar og Færeyingar, standa frammi fyrir því að hið gamla nýlenduveldi, Danmörk, lítur vonarauga til auðlinda þeirra en þó ber að taka fram að engan veginn er einhugur í Danmörku um slíka kröfugerð.

Og nú eru Samar að láta til sín heyra í Noregi. Þeir eru tæplega 135 þúsund og hið gamla landsvæði þeirra spannar fjögur lönd, Noreg, Svíþjóð, Finnland og Rússland. Athygli umheimsins beinist nú í vaxandi mæli að námuvinnslu í Samalandi. Fyrir skömmu var sagt frá því hér á Evrópuvaktinni að eins konar gullæði væri að brjótast út vegna námuvinnslu í norðurhluta Finnlands en þar búa Samar m.a. og í dag er skýrt frá því hér á Evrópuvaktinni að einn helzti pólitíski talsmaður Sama, Ailo Kesitalo, hefði á ráðstefnu í Osló sett fram köfu um að Sama-þingið hefði neitunarvald um námuvinnslu í Samalandi. Það líst stjórnvöldum í Osló ekki á.

Þessi nýja þróun smáþjóðanna á Norðurslóðum, sem við tilheyrum ætti að vekja athygli hér. Við eigum sameiginlegra hagsmuna að gæta með Grænlendingum, Færeyingum og Sömum og við eigum auðveldara með að skilja þeirra sjónarmið eins og t.d. Sama nú í sambandi við námuvinnslu en hinar fjölmennari norrænu þjóðir.

Við erum þegar í miklu sambandi við Grænlendinga og Færeyinga og ástæða til að fagna frumkvæði Norðlendinga í að byggja upp þjónustu við uppbyggingu á Grænlandi, sem sagt var frá nú í vikunni. En það er tímabært að við tökum upp nánara samband við Sama. Þeir geta notið góðs af okka reynslu við að ná yfirráðum yfir auðlindum okkar og við getum notið góðs af samstarfi við þá um málefrni norðurslóða, sem þeir og Grænlendingar þekkja betur af eigin raun en flestir aðrir,