Viljinn til samstöðu og samstarfs verður meiri, þegar ESB er komið út úr myndinni

Það eru vísbendingar hér og þar um að hinir raunsærri í hópi aðildarsinna geri sér grein fyrir því að bezt fari á því að leggja aðildarumsóknina að ESB til hliðar og stöðva þær viðræður, sem staðið hafa yfir. Jafnframt verður að ætla að bæði aðildarsinnar og andstæðingar aðildar geti orðið sammála um að þær viðræður yrðu ekki hafnar á ný nema þjóðin sjálf hefði tekið slíka ákvörðun í þjóðaratkvæðagreiðslu.

Það skiptir miklu máli, ef víðtækt samkomulag gæti orðið um þetta. Segja má að afstaðan til utanríkismála hafi nánast frá lýðveldisstofnun klofið þjóðina í tvennt. Fyrst aðildin að Atlantshafsbandalaginu og varnarsamningurinn við Bandaríkin og kalda stríðið yfirleitt. Og nú seinni árin spurningin um aðild að ESB.

Þessi djúpstæði ágreiningur hefur valdið því að erfiðara hefur verið en ella að ná samstöðu um málefni innanlands, sem ekki ætti að þurfa að vera djúpstæður ágreiningur um og er þá fyrst og fremst átt við stjórn efnahags- og atvinnumála.

Sú tíð er liðin að ágreiningur sé um, hvort atvinnutæki eigi að vera í einkaeign eða ríkiseigu. Ágreningurinn nú snýr að öðrum þáttum svo sem þeim leikreglum, sem eiga að gilda á hinum frjálsa markaði.

Hið pólitíska landslag mundi gjörbreytast og viljinn til samstarfs vera mun meiri ef ágreiningsmál á borð við aðild að Evrópusambandinu yrðu lögð til hliðar. Þá gæti þjóðin einbeitt sér að innri uppbyggingu og orðið samhentari í þeim efnum.

Það er efnislega auðvelt fyrir aðildarsinna að vísa til þess að þróunin á evrusvæðinu og innan ESB síðustu árin hafi valdið svo mikilli óvissu um framtíðina að þeir sjálfir telji skynsamlegt að doka við og sjá hverju fram vindur áður en lengra er haldið.