Sigur UKIP og nýr stjórnar­sáttmáli á Íslandi

Flokkur breskra sjálfstæðissinna eða fullveldissinna, UKIP, sem er í andstöðu við aðild að ESB hlaut um 23% atkvæða í sveitarstjórnakosningum á Englandi fimmtudaginn 2. maí. Þessi mikli árangur hefur valdið pólitískum jarðskjálfta í Bretlandi og sérstaklega innan Íhaldsflokksins.

David Cameron, forsætisráðherra og leiðtogi íhaldsmanna, sagði föstudaginn 3. maí þegar úrslitin lágu fyrir og flokkur hans var í sárum: „Það ber að sýna kjósendum UKIP virðingu.“ Hann hafði áður lýst UKIP og fylgismönnum flokksins sem „sérvitringum, furðufuglum og rasistum í dulargervi“.

UKIP-flokkurinn var stofnaður 1993 eftir að Maastricht-sáttmálinn og sameiginlega myntsamstarfið kom til sögunnar. Helsta baráttumál flokksins er að Bretar segi tafarlaust skilið við Evrópusambandið þá leggur hann einnig áherslu á harðari stefnu gegn innflytjendum.

Undanfarið hefur Íhaldsflokkurinn boðað aðgerðir til að sporna gegn komu innflytjenda til Bretlands og í janúar 2013 flutti David Cameron ræðu þar sem hann hét Bretum að þeir gætu kosið um aðild að ESB fyrir árslok 2017 yrðu íhaldsmenn þá enn við völd en kosið verður til breska þingsins 2015.

Sagan kennir Bretum að stóru flokkarnir segjast ætla að bera aðildina að ESB eða þætti tengda henni undir atkvæði kjósenda en svíkja hins vegar loforð í þá veru þegar á hólminn er komið. Margir telja því Cameron hafa búið til enn eina kosningabrelluna með loforði um þjóðaratkvæði fyrir árslok 2017.

David Davis, áhrifamaður í þingflokki íhaldsmanna, brást við útreið flokksins í sveitarstjórnakosningunum með kröfu um að þjóðaratkvæðagreiðslunni yrði flýtt til að ná ESB-málinu úr höndum UKIP. Theresa May innanríkisráðherra hefur hafnað þessari hugmynd en sagt að almenningur eigi rétt á „meiri fullvissu“ um að efnt verði til þjóðaratkvæðagreiðslunnar.

Hér á landi bíða menn eftir nýjum stjórnarsáttmála til að átta sig á næstu skrefum í ESB-málinu. Þau hljóta að felast í fyrirheiti um að þjóðin eigi síðasta orðið um hvort haldið verði áfram á umsóknarbrautinni og úr því verði skorið á þessu kjörtímabili með þjóðaratkvæðagreiðslu.

Fráfarandi ríkisstjórn klúðraði ESB-umsókninni áður en hún var send til Brussel af því að hún leitaði ekki álits þjóðarinnar áður en aðlögunarferlið hófst. Án náins samráðs við íslensku þjóðina í ESB-mðálum verður til flokkur hér á landi í anda UKIP og sambærilegra flokka hvarvetna í ESB-löndunum. Almenningur sættir sig ekki við fyrirmæla- og ofríkisstefnuna frá Brussel og undirgefni heimastjórnmálamanna gagnvart Brusselvaldinu.