Fálkaorða frá dr. Svani - forsendurnar falskar

Það er næsta vandræðalegt fyrir Brynjar Níelsson, þingmann Sjálfstæðisflokksins, að gerast gleðigjafi Dr. Svans Kristjánssonar, prófessors í stjórnmálafræði, með óvarlegum ummælum sínum um EES-samninginn, á Byljunni 3. febrúar.

Við lestur þess sem haft er eftir Brynjari vakna spurningar um hvort þingmaðurinn hafi kynnt sér til hlítar leiðir Íslendinga til áhrifa innan EES. Þá má spyrja hvort hann hafi ekki hug á að beita sér á alþingi fyrir breytingum sem geta styrkt stöðu Íslendinga til mikilla muna innan ramma EES-samningsins. Þingmaðurinn ætti að kynna sér sjónarmið dr. Richards Norths frá Bretlandi sem hér var í síðustu viku og ræddi EES-samstarfið í ljósi hnattvæðingarinnar. Þá væri ráðlegt fyrir þingmanninn að lesa tillögur um hagsmunagæslu Íslendinga í skýrslunni um tengsl Íslands og Evrópusambandsins sem kom út í mars 2007.

„Mér finnst ég gera lítið annað á þinginu en að innleiða einhverjar reglur frá Evrópusambandinu,“ sagði Brynjar Níelsson á Bylgjunni og orðin eru höfð eftir honum á Eyjunni. Hann sagði að þingmenn vissu í raun og veru ekkert „hvað er verið að innleiða í EES-tilskipunum sem hingað berast frá Brussel“. Brynjar taldi hins vegar of kostnaðarsamt að auka miðlun upplýsinga til þingmanna og bætti við:

„Þegar maður situr á þinginu og er að horfa á þetta, þá spyr maður sig auðvitað, væri ekki einfaldara að vera bara inni í Evrópusambandinu?“

Það er sérkennileg niðurstaða að þingmaður sem telur sig áhrifalausan gagnvart ESB innan EES telji hugsanlegt málum til bjargar að afsala alþingi meira valdi og þar á meðal á sviði landbúnaðarmála og sjávarútvegsmála með því að Ísland verði eitt ESB-ríkjanna. Það er þessi einkennilega spurning sem gleður Svan Kristjánsson prófessor. Hann segir á Eyjunni mánudaginn 3. febrúar:

„Loksins heiðarleg umræða um hugsanlega aðild Íslands að ESB byggð á staðreyndum fremur en fánýtu og innantómu sjálfstæðisgaspri [...] Full ástæða er til að veita Brynjari Níelssyni Fálkaorðuna fyrir að segja þjóðinni satt um hið yfirþjóðlega eðli EES-samningsins. Inná Alþingi sitja stjórnarþingmenn sveittir við að innleiða ESB-lög óbreytt. Allt í nafni fullveldisins. Síðan er[u] þeir sem vilja ljúka viðræðum um ESB-aðild Íslands úthrópaðir sem landssölumenn!“

Þetta gleðihróp prófessorsins er einmitt til marks um hina óheiðarlegu umræðu sem stunduð er að frumkvæði ESB-aðildarsinna. Þegar EES-samningurinn var samþykkur á alþingi fyrir rúmlega 20 árum lá fyrir álit lögfræðinga um að hann væri ekki yfirþjóðlegur enda er hann það ekki. EFTA-aðildarríki hans hafa meira fullveldi en ESB-aðildarríkin. Íslendingar geta til dæmis gert tvíhliða viðskiptasamning við Kínverja en Bretar hafa ekki leyfi til þess. Íslendingar koma beint að samningum um makríl-kvóta, Írar verða að láta sér nægja að fara á hnjánum til sjávarútvegsstjóra ESB.

Samþykki íslenskir þingmenn EES-lög sem ekki falla að íslenskum hagsmunum hafa íslensk stjórnvöld brugðist við gæslu íslenskra hagsmuna. Málið er ekki flóknara. Misheppnuðustu rökin fyrir aðild Íslands að Evrópusambandinu er að vísa til áhrifaleysis innan EES – áhrifaleysið yrði algjört innan ESB.