Hinir ríku verða ríkari: Thomas Piketty nær ekki til Dana með kenningu sinni

Franski hagfræðingurinn Thomas Piketty hefur á undrahraða dregið að sér athygli um heim allan vegna bókar þar sem hann lýsir hvernig lítill hópur auðmanna verður sífellt auðugri á kostnað annarra í samfélaginu. Hann telur að síðan á níunda áratugnum hafi þessarar þróunar sérstaklega orðið vart í Bretlandi og Bandaríkjunum.

Thomas Piketty

Nú hafa Simon Halphen Boserup og Claus Thustrup Kreine, Københavns Universitet, ásamt Wojciech Kopczuk frá Colombia University rannsakað hvort kenning Thomas Pikettys um að hinir ríku verði sífellt ríkari eigi við um Danmörku. Sagt er frá niðurstöðu þeirra í Jyllands-Posten föstudaginn 20. júní og vísað í danska blaðið Information. Þeir telja kenningu Pikettys ekki eiga við um Danmörku. Það sé ekkert sem bendi til þess að í Danmörku hafi eignir hinna ríkustu vaxið meira en annarra.

„Við getum ekki séð neinar breytingar,“ segir Claus Thustrup Kreiner til Information.

Í Danmörku er unnt að fylgjast með eignaþróun hjá einstaklingum á grunni opinberra upplýsinga. Þá er einnig unnt að tengja saman eignastöðu fjölskyldna og sjá þróun milli kynslóða. Slíkar upplýsingar er ekki unnt að nýta sér í Bandaríkjunum.

Þá er einnig bent á að í Danmörku séu lífeyrisréttindi ekki talin með þegar lagt sé mat á eignir. Sé litið á þróun eigna og tekna í Danmörku síðan á níunda áratugnum án tillits til lífeyrisréttinda hafi staðan lítið breyst síðan á níunda áratugnum. Séu lífeyrisréttindi talin með fellur Danmörk enn verr inn í myndina sem Thomas Piketty dregur af auknu ríkidæmi hinna ríku.

Simon Halphen Boserup bendir á að ein af meginkenningum Thomas Pikettys sé að aukin eignamyndun leiði til þess að vald færist í hendur fáeinna ofurauðmanna. Í Danmörku fari hins vegar stjórnir lífeyrissjóða með þær eignir sem ekki séu færðar til félagsmanna í sjóðunum. Þess vegna sé erfitt að sjá hve mikið vald maður geti keypt sér með mikilli inneign í lífeyrissjóði.

Claus Thustrup Kreiner er ekki heldur þeirrar skoðunar að mikil lífeyrisréttindi eða eignir veiti „pólitískt vald“ og þess vegna sér hann ekki að tillit til þessara réttinda eða eigna breyti grundvallarniðurstöðunni: Það er ekki neitt sem bendir til kerfisbreytinga í eignamyndun í Danmörku síðan á níunda áratugnum eins og Thomas Piketty telur sig sjá merki um í öðrum löndum, fyrir utan vöxt lífeyrissjóða aðila vinnumarkaðarins á þessum tíma.

Bj. Bj.