Hvort horfa Þjóðverjar til austurs eða vesturs?

Er þungamiðja Evrópu að færast til austurs? Er nýtt bandalag Þýzkalands og Rússlands að taka við sem ráðandi aðili í Evrópu af því bandalagi Þýzkalands og Frakklands sem þar hefur ráðið ferð frá stríðslokum? Þetta eru grundvallarspurningar, sem fjallað er um í nýrri grein á vefsíðu bandaríska tímaritsins Foreign Affairs, sem er einn virtasti vettvangur vestan hafs fyrir umfjöllun fræðimanna og sérfróðra um alþjóðamál. Frá þessari grein var sagt á stjórnmálavakt Evrópuvaktarinnar fyrir helgi.

Þessar spurningar eru ekki út í hött. Þjóðverjar standa eins og venjulega í miðju átaka milli austurs og vesturs í Evrópu. Þeir hafa ræktað tengslin við Rússland (og þar áður Sovétríkin) frá því að Willy Brandt, fyrrum borgarstjóri í Vestur-Berlín og síðar kanslari Vestur-Þýzkalands hóf boðun Ostpólitíkur, sem snerist um að koma á eðlilegu og heilbrigðu samstarfi við stórveldið austur af Þýzkalandi. Frá þeim tíma hafa Þjóðverjar ræktað tengslin við Rússa og á milli ríkjanna eru nú víðtæk viðskiptatengsl og pólitísk tengsl. Um þriðjungur þeirrar orku, sem Þjóðverjar nota kemur frá Rússlandi. Þjóðverjar selja mikið af framleiðsluvörum sínum til Rússlands. Ríkin tvö eru tengd sterkum viðskiptalegum hagsmunaböndum.

Þau tengsl hafa þau áhrif að spurningar vakna um hve langt Þjóðverjar vilji ganga í refsiaðgerðum gegn Rússum vegna Krímskaga og Úkraínu. Sumir fræðimenn telja að fari Þjóðverjar sér hægt sé það til marks um að þeir telji náin samskipti við Rússa skipta meira máli þegar hér er komið sögu en samskiptin við Bandaríkin.

Pólverjar eru á ný orðnir virkur þátttakandi í þessu valdatafli. Þeir vilja sýna Rússum hörku. Þeir vilja náið samstarf við Bandaríkin. Þeir hafa vonda reynslu af báðum nágrönnum sínu, Þjóðverjum og Rússum.

Það mun ekki sjást í einu vetfangi hver þróunin verður. Hitt er ljóst að þær hugleiðingar, sem settar eru fram í fyrrnefndri grein í Foreign Affairs að ráðandi afl í Evrópu framtíðarinnar verði þýzkt-rússneskt bandalag en ekki þýzkt-franskt eru ekki fráleitar. Og jafnframt fer ekki á milli mála að Þýzkaland ræður nú ferðinni innan Evrópusambandsins.

Þessar spurningar og þessi framvinda mun hafa áhrif á önnur aðildarríki ESB. Bretar vilja ekki ganga lengra í átt til sameiningar Evrópu. Það er alveg ljóst eftir grein, sem David Cameron skrifaði í Daily Telegraph um helgina.

Frakkar hafa lengi gælt við þann valkost fyrir sig að mynda eins konar bandalag Miðjarðarhafsríkja undir sinni forystu. Á Norðurlöndum eru nú umræður um aukið og nánara samstarf þeirra í varnarmálum.

Það Evrópusamband, sem Samfylkingin leggur svo mikla áherzlu á að verða aðili að kann að verða Evrópusamband, sem er stjórnað af þýzk-rússnesku bandalagi.

Þjónar það hagsmunum Íslendinga að verða smápeð í slíku bandalagi?

Það er kominn tími til fyrir Samfylkinguna að endurmeta stefnu sína í þessum málum.